Hoşgörülü
olmak, insanların kusurlarını, küçük hatalarını görmemek, affedici
olmak demektir. Hatasız kul olmaz; hepimiz, unutarak, bilmeden veya
içimizden gelen dürtülere kapılarak bazı yanlışlar yapabiliriz.
Peygamberimiz, insanoğlunun bu özelliğini olduğu gibi kabul eder,
kamuyu ilgilendiren suçlar hariç, meydana gelen kusur ve hatalarda
affedici davranırdı.
Sevgili Peygamberimiz
insanların işlemiş olduğu günahların her tarafta anlatılmasını hoş
karşılamaz. Allah’ın örttüğü bir hatanın insanlar tarafından açığa
çıkarılmasını kınardı. Aksine eğer bir Müslüman’dan bir kusur meydana
gelmişse, onu gören kimsenin, bu ayıbı örtmesini ister bu konuda şöyle
derdi:
“–Kim bir Müslüman’ın bu dünyada bir ayıbını örterse Allah da kıyamet günü onun bir ayıbını örter.”
Allah’ın
elçisi Hz. Muhammed (s.a.v.), günah işlemenin sıkıntısını çeken ve bu
sebeple kendisine gelip ne yapmaları gerektiğini soran insanları daima
hoşgörüyle karşılamış, onlara ceza vermek yerine, günahlarına kefaret
olacak bir hayırda bulunmalarını tavsiye etmiştir. Zengin olan
kimselere fakirlere yardımda bulunmasını, köle sahiplerine kölelerinden
bazılarını özgür bırakmasını, bunlara gücü yetmeyenlere oruç
tutmalarını tavsiye etmiştir.
Her insanın aldığı
eğitim ve sahip olduğu kültür bir değildir. Bir toplumda yaşayan birine
göre normal olan bir hareket, bir başka toplumda yaşayanlara göre çok
aykırı bir hareket sayılabilir. İnsanların bu farklılıkları hoşgörüyle
karşılamaları gerekir. Peygamberimiz ve ashaptan bazıları mescitteyken
dışarıdan, çölde yaşayan bir bedevî geldi ve durup dururken mescidin
bir köşesine küçük abdestini bozdu. Orada bulunan ashap o adama çok
kızdılar. Onun üzerine yürümek isterlerken Peygamberimiz onları
engelledi. Peygamberimiz çöllerde yaşayan bedevîlerin tuvalet adabı
olmadığını, bu hareketin onun gözünde sıradan bir iş olduğunu
biliyordu. Bir kırba su istetti ve kirlenen yere döktürdü. Olay da
böylece kapanmış oldu.
Bu konuda bir başka olay da şöyle meydana gelmiştir:
Rafi
adında bir küçük çocuk ensardan birinin hurma ağaçlarını taşlamıştı.
Bahçe sahibi onu yakalayıp Hz. Peygamber’e getirdi ve ondan şikayette
bulundu. Sevgili Peygamberimiz çocuğu yanına çağırdı, başını okşayıp
sordu:
“–Çocuğum, bunu neden yaptın?” Rafi çok utanmıştı. Kısık bir sesle:
“–Çok açtım, karnımı doyurmak için yaptım” dedi. Peygamberimiz şefkatle:
“–Yavrum, bir daha ağaçları taşlama, altına dökülenleri toplayıp ye; Allah seni böylece doyurur.” dedi.
Peygamberimiz,
Allah’ın emri üzere, başka dinden olanların inançları konusunda da
hoşgörü sahibiydi. Fethettikleri yerlerde savaşçı olmayan din
adamlarına kesinlikle dokunmamış, onların ibadet ettikleri yerlere el
sürmemiştir. Hiç kimsenin zorla herhangi bir dine sokulmaya
çalışılmaması Allah’ın ve Peygamberimizin emridir. Peygamberimiz
zorlayıcı değil, ikna ediciydi.
Hz. Aişe annemiz şöyle anlatmıştır:
“Ben
Hz. Peygamber’in kendi şahsına yapılan bir haksızlığın öcünü aldığını
hiç görmedim. Yalnız Allah’a hürmetsizlik ifade eden durumlar hariç.
Eğer Allah’a hürmetsizlikte bulunmuşsa biri, Allah’ın elçisi bu konuda
insanların en öfkelisi olurdu.”
C.tesi Şub. 07, 2009 7:45 pm